INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Samuel Lutomirski  

 
 
Biogram został opublikowany w 1973 r. w XVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Lutomirski (Lutomierscius, Lutomierski) Samuel (zm. 1711), minister i pedagog kalwiński, superintendent zborów kalwińskich w dystrykcie nowogródzkim. Był młodszym synem Jerzego, superintendenta nowogródzkiego, a bratem Jerzego, seniora żmudzkiego (zob.). Pisał się jak ojciec i brat «z Chełmicy». Kształcił się od r. 1672 w gimnazjum słuckim, które ukończył w r. 1677. W n. r. spotykamy go na uniwersytecie w Królewcu. Synod prowincjonalny obradujący t. r. w Wilnie (19–22 VI 1678) przyjął go na alumna i wyznaczył stypendium w wysokości 120 zł rocznie. W l. 1679–82 przebywał nadal za granicą, w tym na stypendium ufundowanym dla alumnów na uniwersytecie w Szkocji (Edynburg?). Synod 1681 r. wyznaczył mu 300 zł rocznie tytułem stypendium i 100 zł z dochodów publicznych na drogę powrotną z Anglii. W r. 1683 postanowieniem zgromadzenia prowincjonalnego w Żupranach posłany został do Słucka na lektora do zboru i katechistę do szkoły. Za lektorstwo miał otrzymywać 105 zł rocznie. W r. n. został lektorem w zborze kiejdańskim.

W r. 1689 promowano L-ego na ministra, został kaznodzieją zborowym w Kiejdanach oraz rektorem miejscowego gimnazjum. W t. r. z inicjatywy Daniela Kałaja powołano go do grona osób mających przetłumaczyć na język polski noty z Biblii holenderskiej. W trzy lata później (1692) powierzono mu nadto tłumaczenie piątej „Księgi Mojżesza” z Biblii holenderskiej. W r. 1694 był ministrem zboru w Bielicy. Synod prowincjonalny obradujący tutaj polecił mu wyszukanie dobrego kandydata na nauczyciela miejscowej szkoły, a ponieważ wyznaczony nauczyciel nie przybył, L. sam przez rok uczył dzieci w Bielicy (1695). W r. 1696 synod prowincjonalny w Kiejdanach obrał L-ego konseniorem nowogródzkim. W tym charakterze spotykamy go na synodzie dystryktowym w Orłowie w r. 1697. T. r. podpisał elekcję Augusta II z województwem wileńskim. Synod w Bielicy w r. 1698 wybrał go na swego delegata na synod prowincjonalny, a zgromadzenie prowincjonalne w Żupranach, w pocz. czerwca t. r., powierzyło mu funkcję pisarza synodowego. W r. 1700 był delegatem do palatyna reńskiego Filipa Karola w związku z zamierzoną sprzedażą dóbr radziwiłłowskich zwanych nejburskimi. Po śmierci Adama Wołka, superintendenta nowogródzkiego, zgromadzenie prowincjonalne w Kiejdanach w r. 1708 powierzyło L-emu godność superintendenta nowogródzkiego. Na tym stanowisku rozwinął szeroką akcję polityczną mającą na celu polepszenie położenia różnowierców. W r. 1710 ustanowiony został specjalny fundusz (korupcyjny) na poparcie spraw zborowych. Na jego kuratora obrany został m. in. L. W listach z tego okresu pisanych do D. E. Jabłońskiego, kaznodziei nadwornego Fryderyka I w Berlinie, podawał L. wiele projektów ulżenia położenia swoim współwyznawcom w Polsce i Litwie. Zmarł 29 VIII 1711. Żonaty z Marią z Figulasów (brzmienie nazwiska niepewne) miał córkę Elżbietę.

 

Boniecki (mylna data śmierci); – Konarski S., Szlachta kalwińska w Polsce, W. 1936; Łukaszewicz J., Dzieje kościołów wyznania helweckiego w Litwie, P. 1843 II 216; – Aeltere Universitäts-Matrikeln. Universität Frankfurt a. O., Hrsg. v. E. Friedlaender, Bd II: 1648–1811, Leipzig 1888; Obraz historyczny kalwinizmu na Litwie 1650–1696, Wyd. H. Barycz, „Reform. w Pol.” T. 4: 1926 s. 220; – AGAD: Arch. Radziwiłłowskie, Dz. VIII nr 543 s. 255, 710; B. Lit. Akad. Nauk w Wil.: F. 40 ERS–125, ERS–148 s. 48v., 49v., 51, ERS–715; B. Uniw. Warsz.: Arch. Synodu Ewangelicko-Reformowanego Sygn. 87, 491 s. 81, 85–6, 213.

Stanisław Tworek

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Jerzy Lutomirski h. Jastrzębiec

2 poł. XVII w. - 1694-08-15 kaznodzieja
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

  więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.